هنرمندان صنایع دستی چشم انتظار حمایت های دولت

هنر هنرمندان صنایع دستی زیر سایه بی توجهی مسئولان در حال انقراض و رو به فراموشی است و بی توجهی مسئولان به دغدغه هنرمندان، نفس هنر صنایع دستی را به شماره انداخته است.

خبرگزاری شبستان-خراسان شمالی؛ فاطمه مقدسی

در استان خراسان شمالی، ۱۸ هزار صنعتگر در رشته های مختلف صنایع دستی فعالیت می کنند که هویت خوبی به جایگاه این هنر داده اند، ولی این قشر فعال با مشکلات ریز و درست مواجه هستند و برای فروش محصولات خود با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 عدم بیمه، نبود بازار فروش، انبارهای پر و نبود تقاضا، مالیات، عدم حمایت از هنرمندان صنایع دستی، تولید بالا و نقدینگی بسیار کم از جمله مهم ترین مشکلات و دغدغه های هنرمندان این خطه است که پس از سال های طولانی و فعالیت در این رشته ها دیگر انگیزه و رغبتی برای ادامه این هنرهای اصیل ایرانی ندارند و قامت آنان در پس مشکلات پیچ در پیچ و بی توجهی مسئولان خمیده و چهره آنان رنجور و شکسته تر از هر زمان دیگری شده است.

 

صنایع دستی از جایگاه ممتازی در بین هنرها برخوردار است و امروز در جای جای نقاط شهری و روستایی این استان که به نام گنجینه فرهنگ ها نامگذاری شده، شاهد گرایش هنرمندان به این رشته و رونق و هویت بخشی آن هستیم.

 

صنایع دستی، فرهنگ و اصالت ایران اسلامی است که با هر نگاه چشم هر بیننده ای را به خود جذب می کند، فرهنگی که شهره گرفته از تاریخ تمدن اسلامی است و نسل به نسل منتقل شده و هیچ گاه به دست فراموشی سپرده نشده بلکه روز به روز در حال رشد و گسترش است.

 

یکی از هنرمندانی که در رشته زیورآلات سنتی فعالیت دارد، می گوید: با شیوع کرونا و کسادی بازار قادر به پرداخت چک ها نبودم که فروش را از طریق فضای مجازی دنبال و ادامه دادم و توانستم بدهی  ام را پرداخت کنم.

 

مهرنساء آوازه اظهارکرد: ولی با گذشت چندین سال از شیوع کرونا به دلیل تورم، گرانی و شرایط بد اقتصادی دیگر مردم توان خرید و هزینه برای زیورآلات را ندارند و نمی توانند آن را در سبد زندگی خود قرار دهند چون مانند سبد معیشتی جزو ضروریات نیست.

 

وی بیان کرد: با مراجعه به کلان شهرها از آثار استقبال خوبی شد ولی سود حاصل بسیار کم و مقرون به صرفه نبود، اگر در همین استان بازارچه هایی برای فروش هنرهای سنتی و صنایع دستی احداث شود با توجه به قرار گرفتن در مسیر زیارتی و تردد سالانه بی شمار مسافران، علاوه بر فروش برای صاحبان کسب رونق خوبی در اقتصاد استان هم خواهد داشت.

 

کاهش تقاضای خرید برای فروش محصولات

یکی دیگر از هنرمندانی که در رشته رودوزی سنتی فعالیت دارد، گفت: گرانی و تورم عرصه فروش را بر هنرمندان صنایع دستی استان تنگ و سخت تر کرده است، مواد اولیه بسیار گران شده و یا در دسترس نیست، تقاضای خرید برای فروش محصول بسیار کاهش یافته و نیاز است نگاه و تغییرات جدی از سوی مسئولان جهت تقویت بازار فروش هنرهای صنایع دستی انجام شود.

 

کبری پاسبان، تسهیلات ویژه با کارمزد کم و بازپرداخت طولانی، ایجاد بازارچه صنایع دستی، ورود بخش خصوصی، معرفی بیشتر محصولات به کشورهای همسایه، شرکت در نمایشگاه های بین المللی و غیره را از جمله پیشنهادات و راهکارهای تقویت این حوزه برشمرد.

 

وی بیان کرد: طی دو سال اخیر خیلی از کارگاه‌های صنایع دستی تعطیل و یا نیمه تعطیل شده‌اند، بدین معنا که اکنون هیچ کارگاهی نیست که با ظرفیت کامل فعالیت کند، بعضی از فروشندگان صنایع دستی حتی از فروش محصولات خود با قیمت رایج پشیمان شده‌اند، چون دیگر امکان تهیه مواد اولیه برای تولیدات جدید را ندارند.

 

پاسبان افزود: هنرمندان صنایع دستی با افزایش روز افزون قیمت مواد اولیه مواجه هستند و این موضوع در کشورو خصوصا در این استان محروم که مهد هنرهای اصیل صنایع دستی است هنرمندان را با چالش جدی مواجه کرده است.

 

یکی دیگر از هنرمندان فعال در زمینه دوخت کیف و کفش چرم می گوید: طی سال های اخیر هنرمندان استان با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کرده اند و فقط شاهد وعده های تو خالی و اجرایی نشده از سوی مسئولان بودند.

 

وی که حاضر به ذکر نام خود نیست با انتقاد از عدم حمایت های دولت از این قشر هنرمند و وعده های بی پایان مسئولان استان تصریح کرد: مسئولان حال و روز هنرمندان را درنمی یابند، برخی از تولیدکنندگان صنایع دستی به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی‌ها راهی زندان شده‌اند، چون نوسان نرخ ارز به ویژه به تولیدکنندگان خرد آسیب جدی وارد کرده و نبود بازار فروش صنایع دستی منجر به کسادی در فروش و ورشکستگی تولید کنندگان شده است.

 

این هنرمند صنایع دستی افزود: جدای از مسائل گرانی، تورم، کاهش تقاضا و غیره مهم ترین موضوع و انگیزه هنرمندان این رشته که بیمه است به بهانه های واهی و عدم توجیه پذیری مناسب از سوی کارشناسان قطع شده و تمام عوامل دست به دست هم داده تا هنرمند  بی انگیزه شود و از فعالیت خود دست بکشد و به سایر مشاغل که هیچ تخصص و حرفه ای ندارد روی بیارود که این خود بزرگترین ضربه به صنایع دستی و انقراض و فراموشی آن است که اثرات آن در آینده مشهود خواهد شد.

 

طی تماس های مکرر خبرنگار این رسانه با معاون هنرهای صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی، وی انجام مصاحبه در خصوص مشکلات مربوطه  و اقدامات و راهکارهای انجام شده و در دست اجرای این حوزه را به 16 خرداد موکول کرد و در موعد مقرر هم پاسخگو نشد.

 

از سال ۹۱ تاکنون با تولیدات خلاقانه هنرمندان و صنعتگران خراسان شمالی، ۶۱ اثر صنایع دستی استان نشان ملی مرغوبیت و پنج اثر که اکثرا دست بافته های سنتی هستند مهر اصالت یونسکو دریافت کردند. در استان خراسان شمالی، ۱۸ هزار صنعتگر در رشته های مختلف صنایع دستی فعالیت می کنند که ۸۰ درصد از آنها بانوان هستند و بیشتر در رشته گلیم بافی و دست بافته های داری فعالیت می کنند.

 

از آغاز تاسیس خراسان شمالی تاکنون ۲۱ هزار و ۱۳۸ نفر آموزش های تخصصی و علمی صنایع دستی را دریافت کرده اند و مجموع مجوزهای صادر شده در بخش مشاغل خانگی نیز ۲ هزار و ۱۷۶ مجوز برآورد شده است. سالانه ۱۵۰ هزار مترمربع گلیم‌سفره ‌کردی در خراسان شمالی بافته می‌شود که با توجه به تجمع بافندگان آن در شهرستان بجنورد، این منطقه به عنوان شهر ملی گلیم‌سفره‌کردی ثبت شده است.

 

استان یک میلیون نفری خراسان شمالی در شمالشرق کشور دارای اقوام کرد، کرمانج، ترک، ترکمن، تات و بلوچ است که صنایع دستی هر یک از آنها ویژگی های منحصر به فردی دارد.

 

پایان پیام/641

منبع: شبستان

کلیدواژه: هنرمندان صنایع دستی خراسان شمالی برای فروش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۱۲۳۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشت الیاف «وش و کنف»؛ اقتصاد سبز در مازندران

ایسنا/مازندران با ورود تکنولوژی به جامعه بشری و تولید البسه و ملزومات این حیطه کاشت بسیاری از گیاهان با ارزش همانند الیاف پنبه، وش و کنف جای خود را به الیاف مصنوعی داد و موجب شد تا این اقتصاد سبز رو به فراموشی رود.

بسیاری از مشاغل سنتی و صنایع هنری ایران با آن قدمت چندین هزار ساله که ریشه در آب و خاک و ذهن و قلب تک تک ما دارد، این روزها می‌رود که به فراموشی سپرده شود.

ورود تکنولوژی و تولید انواع البسه و کالاهای خواب سبب شده که مردم به راحتی به این اجناس دسترسی داشته باشند. این امر سبب شده که تولیدکنندگان برای تهیه این ملزومات کاربردی در زندگی، برای تهیه مواد اولیه و دوخت سنتی بی نیاز شوند این امر نیز عامل مهمی در از بین رفتن گیاهان نابی شد که دیگر جایگزینی برای آن پیدا نشد.

در این میان نباید فراموش کرد که مازندران مهد تولید الیاف ناب هم بود که در صنایع دستی از آن استفاده می‌شد زنان هنرمند مازندرانی نه تنها در هنرهای ناب صنایع دستی سرآمد بودند بلکه مواد اولیه آن که از الیاف بود را خود تولید می‌کردند و حتی رنگرزی را هم انجام می‌دادند.

خودکفایی در این حوزه و انواع تولیدات رنگارنگ از پارچه‌های نفیس روح و جان مردم را صیقل داده و اوقات فراغتی سرشار از شور و نشاط در زنان ایجاد می‌کرد این تولیدات که معمولا به شکل گروهی انجام می‌شد حس دوستی و نزدیکی را بین خانواده‌های روستایی بیش از بیش فراهم می‌کرد.

 ساده زیستی و سبک زندگی سالم بدور از هیاهو و مدپرستی روح آنها را لطیف و زندگی را برای آنان زیباتر و آسانتر از آنچه امروزه شاهد هستیم فراهم کرده بود.

روزگاری که از اختلاف بر سر تجملات و چشم و هم چشمی خبری نبود، صلح و آشتی بر جوامع بشری حکمرانی می‌کرد؛ زنان این مرز و بوم در کنار همسران و خانواده براساس موقعیت جغرافیایی به هنر دست در قالب صنایع دستی می‌پرداختند که در نهایت موجب هویت بخشی و برگی از تاریخ این مرز و بوم  شد.

در این خصوص پای صحبت یکی از مادران مازندرانی نشستیم تا از صنایع دستی قدیم که زنان روستا به آن مشغول بودند برایمان بگوید.

«شمد بافی» 

سکینه خاتون نجف زاده مادر ۸۲ ساله بابلی با اشاره به اینکه برای دوخت «شمد» لازم بود گیاه وش بکاریم، گفت: گیاه وش گیاهی به طول یک متر بود که زنان روستا در باغ خود کنار دیگر محصولات کشت می‌کردند این گیاه بعد از مدتی تخم می‌داد و به مرحله برداشت می‌رسید ما این گیاه را برداشت کرده و تخم و پوست گیاه را از بدنه گیاه جدا می‌کردیم.

وی افزود: این پوست جدا شده را که به صورت رشته نخ بود به دور دستگاه کوچک دستی به نام رشته یا دوک نخ ریسی یا مهرپیچ داده بصورت کلاف در می‌آوردیم.

این هنرمند بابلی یادآور شد: در مرحله سوم آن را داخل ظرف بزرگ مخصوص که شبیه یک دیگ بزرگ بود قرار داده و همراه با آب و مقداری خاکستر آتش کاملا حرارت داده و وقتی کاملا پخته می‌شد از داخل دیگ خارج می‌کردیم.

نجف زاده اظهار کرد: در مرحله آخر آنرا در داخل رودخانه روان قرار داده و با سنگ یا چوب کاملا می‌کوبیدیم و زیر آفتاب گذاشته تا خشک شود با این کار رنگ الیاف کاملا سفید می‌شد.

وی تصریح کرد: این الیاف را از جای بلند بوسیله یک دستگاه مخصوص کوچک از بالا به پایین آویزان کرده و با مهارت به صورت کلاف های نخ درمی‌آوردیم تا آماده بافندگی شوند.

وی ادامه داد: این نخ‌های آماده را به کرچال می‌بردیم و صاحب کرچال از آن شمد و دستمال سر و... می‌بافت.

«الیاف کنف»

نجف زاده یادآور شد: یکی دیگر از الیاف‌های مهمی که در قدیم در باغات شهرستان بابل کشت می‌شد گیاه کنف بود که چند متر طول داشت، این گیاه بلند قامت بعد از تخم دهی به مرحله برداشت می‌رسید.

وی افزود: با جداکردن تخم از الیاف کنف، چوب کنف  را با خود به زمین شالیزاری می‌بردیم به اندازه طول الیاف کنف، زمین را کنده و کنف را داخل آن چال می‌کردیم و به مدت هفت شبانه روز داخل این زمین باتلاقی قرار می‌گرفت.

وی تصریح کرد: بعد از هفت روز این کنف را بیرون آورده و با آب روان رودخانه کاملا شستشو داده و پوست را از بدنه چوب کنف جدا می‌کردیم.

نجف زاده خاطرنشان کرد: این الیاف را که به صورت تارهای نخ در می‌آمد به صورت کلاف درآورده و با آن ریسمان می‌بافتیم. همچنین از آن در دوخت و دوز و به عنوان مثال برای بافت حصیر، باربندها استفاده می‌کردیم.

وی گفت: نکته قابل توجه این بود که بعد از برداشت، همه زنان روستا کنار هم جمع شده و در این کار بهم کمک می‌کردند.

 نجف زاده یادآور شد: هرچند بسیاری از هنرهای صنایع دستی که از اجداد ما به ارث رسیده در طول زمان از بین رفته و فقط نامی از آن باقی مانده است اما متاسفانه بسیاری از گیاهان موثر و نابی که می‌توانست نقش مهمی در اقتصاد خانواده داشته و مواد اولیه تولید باشد نیز از بین رفته و امروزه الیاف مصنوعی جای آن را گرفته که هیچ یک خاصیت ارزنده این الیاف طبیعی را ندارد.

وی افزود: استفاده از این پارچه‌ها نه تنها سبب سلامت جسم و روح می‌شد بلکه در تابستان بسیار خنک و عرق‌گیر بود لذا برخی از الیاف وش دستمال درست کرده و به سر می‌بستند تا در تابستان از گرمای شدید در امان باشند.

به گزارش ایسنا، با توجه به اینکه سال ۱۴۰۳ با شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری شده است، آنچه قابل اعتناست توجه همه اقشار جامعه برای تحقق این الگو و رسیدن به توسعه اقتصادی است.

احیای فعالیت‌های اقتصادی خرد و خانگی، سرمایه‌گذاری در سطوح مختلف، واگذاری برخی از پروژه‌های اقتصادی به بخش خصوصی سبب می‌شود تا مردم در کنار دولت به بالندگی کشور و رسیدن به اهداف توسعه‌ای بپردازند.

کشت الیاف در زمین‌های زراعی یکی از اقداماتی است که علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در روستاها، مهاجرت معکوس، جلوگیری از تغییر کاربری‌ کشاورزی به ساخت و سازها، به صیانت از محیط زیست کمک کرده و سنت‌های اصیل نیز حفظ می‌شوند. بنابر این با داشتن یک صنعت پاک، اقتصاد مازندران همیشه سبز می‌ماند.

انتهای پیام